در دنیای مدرن امروزی و با گسترش شهرنشینی فضای اکثر خانه بشدت کوچک شده‌اند و دیگر خبر چندانی از فضای سبز، سرسبزی و خرمی که سالیان قبل در حیاط هر خانه‌ایی دیده می‌شد وجود ندارد. با کوچک شدن فضاهای داخلی خانه‌ها نیاز انسان همچنان به هوای آزاد، دیدن گل و گیاهان زنده و شاداب همچنان مانند قبل پابرجاست و بایستی به این نیاز رسیدگی بشود. اما گسترش ساخت و سازها به شکل آپارتمان و نبود فضای گسترده حیاط بسیاری از معماران را به این فکر واداشت که بهترین فضا برای احداث فضای سبز، همانا پشت بام آپارتمانها و یا خانه‌ها است. بنابراین بسیاری از این معماران شروع به احداث فضای سبز و زیبا به اسم باغ پشت بام و یا "روف گاردن"کردند. روف گاردن در ادبیات معماری به تکنولوژی مدرنی که امروزه بر پایه سقف سبز نهادینه شده و بر روی پشت بام‌ها و تراس‌ها اجرا میشود، گفته میشود. با خلق فضای سبز بر روی پشت بام، طبیعت را در زندگی دخیل میکنیم و باغی مشرف به شهر خواهیم داشت که از آن با تمام وجود لذت خواهیم برد.
یکی از مسائل مهم برای دستیابی به احساسات عمیق در فضای روف گاردن، انتخاب درست گیاهان مناسب برای روف گاردن است گیاهان هرچه با دقت‌تر انتخاب شوند، عمق و طراوت بیشتری را برای این فضا ایجاد خواهد کرد.
خصوصیات گیاهان روف گاردن
گیاهانی که برای کاشت در روف گاردن انتخاب میشوند، بایستی ویژگی‌ها و خصوصیاتی داشته باشند که علاوه بر زیبایی از تاب و توان بالایی نیز در مقابل تابش مستقیم نور آفتاب برخوردار باشند.
- گیاهانی که قدرت بالایی در ذخیره آب دارند و دارای ساقه و برگهای گوشتی مانند کاکتوس و ساکولنت‌ها هستند. این گیاهان آب و رطوبت را برای مدت بالایی در خود ذخیره میکنند و دوام بسیار بالای نیز در محیط‌های خشک دارند.
- درختچه ها و گیاهان راست ریشه که برای مدت طولانی میتوانند آب و رطوبت را در خود ذخیره کنند، گزینه بسیار خوبی برای کاشت در روف گاردن هستند.
- گیاهان و درختچه هایی که اصطلاحاً به آنها خزاندار گفته میشود نیز نمونه خوبی برای کاشت در پشت بام هستند، این گیاهان تبخیر کمی دارند و تحمل بسیار بالایی نیز در شرایظ خشک و گرم خواهند داشت.
انواع گیاهان مناسب برای روف گاردن
انتخاب گیاهان مناسب روف گاردن همانند انتخاب گل و گیاه برای هر فضای سبز دیگری بایستی حساب شده و بر اساس اصول خاص خودش پیش برود و صرفا کاشت گیاه از نظر زیبایی نباید تنها الویت ما برای انتخاب آنها باشد. بنابراین اگر قصد احداث روف گاردن بر روی پشت بام خود را دارید ما در این مقاله شما را با 15 گیاه و درختچه مناسب که بهترین سازگاری در فضای پشت بام را خواهند داشت آشنا میکنیم.
گیاه گلدار "فنال" آستیلب
گل آستیلب، گزینه‌ایی عالی برای کاشت در نقاط سایه دار روی روف گاردن و یا پشت بام است. Astilbe یک گل چندساله، راست قامت و علفی است. در صورتی که شرایط رشد به صورت ایده آل باشد، گیاه آستیلب در حدود ۱۰ سال عمر میکند. برگهای این گل سبز تیره و براق می باشند و دندانه – دندانه هستند.
خوشه های گل ستون مانند بوده، گلهای این گیاه ظاهری منحصر به فرد و مرجانی شکل دارند و به رنگهای سفید، قرمز، بنفش، صورتی و ارغوانی خود نمایی میکنند. فصل شکوفایی گلها از از ماه خرداد تا ماه مرداد می باشد. گلهای استلیب عطر و بویی قوی و دلپذیر دارند و همگان را سرمست میکنند.
گیاه هوستا معروف به گیاه میزبان "پدر بزرگ"
گیاه هوستا با برگهای گوشتی مناسب برای کاشت در فضاهایی با سایه خشک هستند. بهتر است این گیاه با برگهای چشمگیرش در نقاط سایه دار روف گاردن کاشته شود.
هوستا گیاهی دائمی است که بین 0.5 تا 1 متر رشد میکند و گستردگی آن نیز تا 1 متر است و 2 تا 5 سال زمان نیاز است تا این گیاه کاملا رشد کند. شكل برگهای این گیاه به شدت جذاب است و به طور کلی محبوبیت هوستا به دلیل برگهای آبی-خاکستری غنی زیبایش است.
این برگها بيضى شكل و موج دارند. اطراف برگها كرم رنگ بوده و همين سبب جذابيت بيشتر اين گياه مى گردد. اندازه سطح گوشتی برگ در گونه هاى مختلف متفاوت است.
گیاه لبدیسی
گیاه لبدیسی در حدود 40-50 گونه دارد و گلهای آن به شکل سنبله‌های مناره شکل با رنگ بنفش کمرنگ و سر و شکلی کوتاه است. گیاه لبدیسی در آفتاب به خوبی رشد و نمو میکند. این بوته پوشش خوبی در سطح خاک مرطوب یا نم‌دار به وجود می‌آورد. تکثیر و ازدیاد این گیاه از طریق تقسیم توده انبوه ریشه بوته، در زمستان یا کاشت بذر در بهار انجام میشود و یکی از گزینه‌های بسیار عالی برای کاشت در روف گاردن به حساب می‌آید.
گیاه اسطوخودوس
اسطوخودوس و یا لوندر (Lavandula angustifolia) که به دلیل رایحه مطبوع آن بسیار محبوب است، لوندر از خانواده نعناع ها و بومی مدیترانه است. تحمل بسیار بالایی در برابر بنابراین شرایط باد و گرمای خشک دارد پس گزینه ای عالی برای کاشت در روف گاردن است. شاخ و برگهای زیبا و سبز خاکستری آن تقریباً به ارتفاع یک و نیم فوت می رسند و این مساله باعث می شود که برای کاشت در لبه تخت باغچه پشت بام کاملاً مناسب باشند.
گیاه زنبق رشتی
اکثر ‘گلهای این گیاه زیبا به صورت یکروزه و نسبتاً مقاوم هستند و اگر به خوبی آبیاری و نگهداری بشوند، گلهای زیبا و شادابی همواره مهمان روف گاردن شما خواهند بود. شاخ و برگ بوته‌های گیاه زنبق رشتی ارتفاعی بین 40 تا 150 سانتیمتر می رسند و گیاه در یک محدوده بزرگ رشد می کند، بنابراین می توانید تقریباً در هر مکانی از آن لذت ببرید. رنگ گلهای زنبق وحشی قرمز - نارنجی میباشد .گلها دارای 5 گلبرگ میباشند و قطری بین 5 تا 12 سانتیمتر دارند.
عمر گلهای زنبق رشتی 1 روز میباشد و صبح باز شده و شب بسته میشوند.زنبق رشتی برای پرندگان، پروانه ها و زنبورها بسیار جذاب هستند.
گیاه سنبله ای کردی یا گوش بره
گوش بره گیاهی لطیف متشکل از شاخ و برگهای خاکستری-نقره ای است. گوش بره در زمین تمایل به پخش شدن دارد، بنابراین گزینهء خوبی برای کاشت در باغچه های روف گاردن است. گل های بنفش گوش بره در اواخر بهار و اوایل تابستان ظاهر می شود. ساقه های گیاه سنبله کردی مکعبی شکل می باشد، این گیاه همواره سبز است، اما در زمستان های سرد تمامی قسمت های بالایی گیاه از بین می رود.
گیاه ویستریای ژاپنی معروف به پيچ گليسين
گیاه ویستریای ژاپنی با با شکوفه های معطرش که همانند انگور آویزان می شوند، یک درخت تاک زیبا و مورد تحسین برای روف گاردن شما خواهد بود. پيچ گليسين وجود رطوبت را در خاك دوست دارد اما نیازمند به آبیاری فراوان نیست. آبیاری بیش از اندازه پیچ گلیسین باعث زرد شدن برگها و ريزش آنان و پوسيدگي طوقه گياه و در نهايت پژمردگي عمومي آن و مرگ مي شود. پیچ گلیسین، گل‌هایی به رنگ آبی، ارغوانی یا بنفش که به صورت گل آذین خوشه قرارگرفته‌اند، دارد. گل آذین خوشه زیبایش سبب معروفیت این گیاه شده است. تفاوت انواع گونه‌های گلیسین در تعداد برگچه‌ها، رنگ گلها و طول گل آذین میباشد.
توجه: قسمتهایی از این گیاه نیز سمی است بنابراین مراقب کودکان و حیوانات در اطراف آن باشید.
پیچ امین الدوله 'طلای شعله'
کاشت این گیاه برروی روف گاردن یک روش عالی برای جذب پروانه به باغ پشت بام است. این گل از اواخر بهار و با شکوفه های ظریف صورتی کمرنگ تا عمیق که به طرز باورنکردنی معطر هستند، زیبایی اش را به رخ همگان میکشد.
پیچ امین الدوله، جزو گیاهان بالارونده و متداول قدیمی بوده و در بیشتر خانه‌های قدیمی برای پوشش آلاچیق ، چَپَر ، داربست های چوبی از آن استفاده میکردند .پیج امین الدوله نیاز مبرم به آفتاب و محلهای آفتابرو دارد. خاک غنی و آب فراوان ازاحتیاجات اولیه رویش این گیاه میباشد. احتیاج به هرس مفصل ندارد ولی باید هر چند وقت یکبار هرس کوچکی روی شاخه های آن صورت بگیردتاهمواره سرسبز باشد .برگ ها همیشه ایام سبزند اما در زمستان بیشتر برگهای قسمت پایین از بین میروند.
گیاه گل ادریسی (هورتانسیا)
گل ادریسی گلهای سفید خامه‌ایی رنگی دارد که همچون شکوفه‌هایی برروی دیوار جلوه‌گری خواهند کرد. گل ادریسی، بومی کشور ژاپن است.گل ادریسی برای رشد و باردهی به نور و آبیاری کافی نیاز دارد، بنابراین روف گاردن میتواند مکانی مناسب برای کاشت آن باشد. کمبود نور در گل ادریسی باعث عدم گلدهی گیاه، ریزش گلها، عدم باز شدن تمامی غنچه های روی یک دسته گل، رنگپریدگی برگها و بلند شدن شاخه ها می شود. گلهای ادریسی، به شکل طبیعی از اوایل بهار تا اواخر پاییز شکوفا می شوند اگرچه که با تغییر در دمای نگهداری محیط رویش می توان گلدهی این گیاه را کمی به جلو انداخت.گل آذین (مجموع گلهای) این گیاه به شکل گرد و مدور هستند و از تعدادی گل تشکیل شده اند.
گیاه آبی فاسو چمن
فاسو یک چمن زینتی - مقاوم، با نیازهای کم برای نگهداری و آبیاری است. فاسوو آبی را میتوان در لبه‌های روف گاردن کاشت. چمن فاسووی آبی، گاهی رنگی مایل به قرمز یا خاکستری دارد. فاسوو آبی نیاز مبرم به نور و آبیاری کافی دارد تا بتواند به رنگ اصلی خود یعنی آبی خاکستری متمایل بشود. به طور کلی بوته‌های علفی این گیاه بسیار زیباست ومیتوانید با خیال راحت آنرا در روف گاردن بکارید و از داشتنش لذت ببرید.
گیاه علف دوشیزه
بوته‌های گیاه معروف به علف دوشیره، در آفتاب کامل بهترین عملکرد را دارند و می توان آنها را در حاشیه روف گاردن کاشت. علف دوشیزه، در دسته چمن‌های زینتی قرار میگیرد و به دلیل فرم تاطق‌زنی و گلهای مسی رنگش زیبایی خاصی را به روف گاردن میبخشد. برگهای علف دوشیزه تا اواسط پاییز تا حدودی زرد هستند و در زمستان به رنگ بژ میگرایند.
انواع درختان مناسب برای روف گاردن
درختچه کورنوس فلوریدا و یا dogwood
درختچه‌ی کورنوس فلوریدا و یا dogwood درختچهء کوچکی است که حداکثر 30 فوت رشد میکند و همین مساله این درختچه را به یک انتخاب عالی برای روف گاردن تبدیل کرده است. در بهار، این درختچه دارای گلهای کوچک اما زیبا سفید تا صورتی است که با شاخ و برگهای زیبای تابستانی اش میتواند سبزی و عمق را به روف گاردن شما منتقل کند. درختچه داگ وود، در پاییز میوه های قرمز-بنفشی میدهد که (که از اوت شروع می شود) فواید خاص خود را دارند.
درختچه Filbert، درختچه فندق
Filbert که فندق نیز نامیده می شود، گیاه بوته‌ای خارق العاده برای کاشت در روف گاردن است چراکه توانایی بالایی در رشد آسان و تحمل سایه های جزئی را دارا است. فندق ذاتا از معدود گیاهان چوبی در چمنزارها است که به آرامی گسترش می یابد و در عین حال محل زندگی و غذای حیات وحش را تشکیل می دهد. در فصل بهار، فیلبرها خوشه هایی به رنگ زرد روشن را تولید می کنند که به گلهای پیازی شکلی تبدیل میشوند. در پاییز نیز برگهای این گیاه بزرگ و گرد میشوند که قبل از ریزش به زرد یا نارنجی تبدیل میشوند که زیبایی بی حد و حصری از این گیاه را به نمایش میگذارد.
نوعی از این گیاه وجود دارد که اصطلاحاً به دلیل شاخه های پیچیده و پ دوست داشتنی به آن(چوب جادوی هری پاتر) گفته میشود، این نوع محبوب ترین شکل گیاه فندق برای کاشت در روف گاردن است. شاخه های پیچشی آن انقدر زیباست است که می توان از آنها در صنایع دستی و گل آرایی نیز استفاده شود.
درختچه عرعر 'Blue Star'
درختچهء‌ی عرر کوتوله که به آن "ستاره آبی نیز " گفته میشود؛ برگهای سوزنی درخشانی دارد و به ندرت ارتفاع آن بلندتر از چیزی که در عکس می‌بینید میشود. این درختچه‌ها با رنگ درخشان، ارتفاع کم وتوانایی بالایی که در جذب آب دارند، انتخاب بسیار مناسبی برای کاشت در پشت بام خواهد بود.
درختچه سرو کوتوله هینوکی
شاخ و برگ سبز مایل به زرد ، ویژگی برجسته درختچهء کوتوله طلایی سرو هینوکی (Chamaecyparis obtusa 'Nana Lutea') است. این گیاه یک گیاه همیشه سبز با رشد بسیار کند و آهسته ، و در بیشترین حالت در ارتفاع بالغ به 3 فوت رشد می کند.
برای سرو هینوکی دریافت نور کامل خورشید بسیار مهم است و اگر نور کافی دریافت نکند شاخه های درونی و پایینی از بین می روند . محیط مرطوب را دوست دارد به خوبی در خاک مرطوب رشد میکند اما بایستی خاک باید به خوبی زهکشی شود . در طول فصل رشد نیاز به آبیاری روزانه و در طول ماه های زمستان آبیاری کمتر نیاز دارد . در طول فصل رشد باید شاخه های جوان را برای حفظ شکل درخت به درستی هرس شوند.
عوامل موثر در انتخاب گیاه روف گاردن
مهمترین عوامل دخیل در انتخاب گیاهان برای کاشت بر روی پشت بام، شرایط حاکم بر روی بام و درک تفاوت این شرایط با جو روی زمین است. تفاوت روف گاردن با محیطی همچون باغچه حیاط، این است که ، روف گاردن در معرض تابش مستقیم نور آفتاب است و تبخیر آب در آن شدید تر است. بنابراین عواملی چون تابش نور آفتاب میزان سایه، آب مورد نیاز و غیره در انتخاب نوع گیاه چه گل زینتی و چه درختچه موثر است.
به طور خلاصه عوامل زیر از مهمترین عوامل موثر در انتخاب گیاهان روف گاردن هستند:
- نوع ریشه گیاه
- میزان نور مورد نیاز گیاه برای رشد
- میزان آب مورد نیاز
- سایه و یا نور دوست بودن گیاه
- نحوه گسترش شاخ و برگ
- سیستم عایق‌بندی روف گاردن
- رنگ، گل دهی ویا عدم گلدهی گیاه و...
شرکت طراحی معماری ایوان با سال ها تجربه در زمینه طراحی روف گاردن، طراحی ساختمان،طراحی انواع ویلا، طراحی باغ رستوران، و ... آماده ارائه خدمات به مشتریان عزیز است.